Eiken, Quercus, zijn loofbomen die zowel bladverliezend als groenblijvend kunnen zijn. Er zijn wel meer als 500 soorten eikenbomen bekend die over de hele wereld voorkomen. In Nederland is de zomereik verreweg het bekendst. Van de autochtone eikenbomen is zo’n 95 % de zomereik, Quercus robur, en 5 % de wintereik, Quercus petraea. Eikenbomen kunnen vele honderden jaren oud worden. Er zijn bomen bekend van wel 900 jaar oud.
Eikenhout is uitstekend hout en kan voor allerlei doeleinden gebruikt worden. Veel eikensoorten verspreiden zich doordat de eikels gegeten worden door dieren als de gaai en de eekhoorn. Eikels behoren tot de groep noten en zijn giftig voor de mens en een aantal diersoorten door de grote hoeveelheid tannine. Varkens en wilde zwijnen zijn echter grote liefhebbers van deze voedzame noten.
U wilt een eikenboom kopen maar welke soorten zijn er eigenlijk?
Het aanbod eikenbomen varieert elk jaar. Veel voorkomende eikenbomen zijn de Zomereik, Amerikaanse eik, moeraseik, hongaarse eik en de moseik. De amerikaanse eik en de moeraseik zijn ook bekend om de opvallende herfstkleuren in allerlei tinten rood en oranje.
Bekende groenblijvende eikenbomen zijn de steeneik en de kurkeik. Ook zuilvormige eikenbomen als de Quercus robur 'Fastigiata' kom je regelmatig tegen in stedelijke gebieden. Misschien wel de kleinste boom uit de familie is de Green dwarf, een moeraseik als bolvorm op stam die heel geschikt is voor een tuin waar weinig ruimte is. Veel eikensoorten zijn ook leverbaar als meerstammige boom. De moeraseik is met zijn horizontale takken ook goed bruikbaar om er een dakboom of leiboom van te maken.
De laatste jaren is de eikenboom helaas steeds meer negatief in het nieuws gekomen door de eikenprocessierups. Vooral de zomereik moet het ontgelden. Doordat deze eik massaal langs wegen aangeplant werd is de overlast ook het grootst. Met de kennis van nu is het ook geen slim idee om zoveel van dezelfde bomen in een rij te zetten. Meer biodiversiteit zorgt voor een sterkere en minder kwetsbare natuur. De Quercus robur is verreweg het populairst bij de eikenprocessierups. Minder vatbaar zijn de Hongaarse eik en de moseik. Een heel enkele keer komt de rups ook voor op de Amerikaanse eik. Nog zeldzamer tast de rups ook de steeneik aan. Dit gebeurd alleen bij heel hoge plaagdruk.
Om de kroon van een jongere eikenboom goed te laten ontwikkelen is het goed om de boom te snoeien. Snoei sowieso bij het planten van de boom. Kies een doorgaande hoofdtak en snoei concurrerende takken weg. Gebruik altijd scherp gereedschap en maak de snoeiwonden zo klein mogelijk, snoei net boven de takkrans. Verwijder elk jaar dode en slechte takken. Zorg voor een mooi evenwichtige kroon en snoei takken weg die naar binnen groeien of op andere takken schuren of kruisen. Geef elke tak voldoende ruimte en licht om gezond te ontwikkelen. Het snoeien van eikenbomen kan in de winter maar onze voorkeur gaat uit naar de zomer omdat de eikenboom dan het beste bestand is tegen ziekten en plagen. Snoei, met uitzondering van hele jonge bomen, nooit meer dan 20% weg van het totale blad volume.
Eikenbomen hebben al vele eeuwen een belangrijke plek in de lage landen. Vroeger waren grote eikenbomen ook de plek waar recht werd gesproken of in gebruik als boomheiligdom. De Germanen vereerden de eik als heilige boom voor de god Donar en Wodin. Aan de voet van die heilige eiken vonden rituelen plaats en werden er offers gebracht en doden begraven.
Eiken hebben diepe penwortels wat ze volgens de overlevering vatbaarder maakt voor een blikseminslag. Daarom werden eikenbomen ook wel geplant in de buurt van huizen als bliksemafleider. Een bekend gezegde luidt: Van eiken moet men wijken, maar boeken(beuken) moet men zoeken.
Eikels zijn onbewerkt niet eetbaar maar door de eikels te bewerken of te roosteren kunnen ze toch gebruikt worden in allerlei gerechten. Bij grote schaarste, bijvoorbeeld in de tweede wereldoorlog, dronk men ook wel eikeltjeskoffie.
Koop de eikenbomen online of kom langs op de kwekerij om vooral de grotere maten eikenbomen uit te zoeken. Ook meerstammen en groenblijvende eikenbomen zijn interessant om zelf te zien voordat u ze koopt. Een eikenboom heeft vaak veel ruimte nodig dus voordat u de eikenboom koopt is het belangrijk om te kijken hoeveel ruimte u in de tuin heeft en welke eikenboom geschikt is voor u. Laat ons u adviseren om ook in de toekomst nog veel plezier te beleven met de uw gekochte eikenboom.