De eetbare tuin en het Voedselbos

De vele combinatiemogelijkheden van siertuin, eetbare tuin, boomgaard en voedselbos

De eetbare tuin en het voedselbos.

1. Kies voor gezond eten en bewegen.

De groeiende interesse voor eten uit de eigen tuin of omgeving is heel verklaarbaar. Onbespoten en ‘eerlijk’ voedsel passen bij het toenemende bewustzijn, dat voedsel in hoge mate aan de basis voor onze gezondheid staat. Elke monteur kan u vertellen, dat slechte brandstof debet is aan storingen en overmatige slijtage aan de motor. Het werken in de eigen tuin werkt bovendien ontspannend. Een succesbeleving op de eigen oogst is een ‘toetje’  De kleinschalige eetbare tuin of het grootschalige extensieve voedselbos wint aan duidelijk aan populariteit. 

2. Kies de juiste bomen en planten.

Elke boom of plant stelt specifieke eisen aan de standplaats en de bodem. Factoren als , waterhuishouding, beschikbare voedingsstoffen, wind en zon zijn van invloed. Bomen en planten stellen prijs op goede buren. Er zijn combinaties die elkaar versterken, maar er zijn ook combinaties die elkaar beconcurreren of anderszins hinderen in hun groei en ontwikkeling.

3. Kies voor een goed ecosysteem en een goede verzorging.

Aandacht maakt alles mooier…..  Bomen en planten in de eetbare tuin of voedselbos vragen om een goede standplaats, maar het succes op een goede groei en oogst kunt u bepalen door het toedienen van voeding en water op momenten dat de boom of plant het nodig heeft. Jaarlijks een mulchlaag 3-5 cm van organisch materiaal opbrengen activeert het hele ecosysteem. Hang vogelnestkastjes op en zorg voor schuilplaatsen voor de insecten. (insectenhotel).

4. Kiest u voor een EETBARE TUIN ?

U kunt advies inhuren bij een specialist of zelf proefondervindelijk aan de slag te gaan. In het laatste geval adviseren we u om te kiezen voor sterke planten, die zowel qua standplaats als verzorging niet al te moeilijk zijn. Bijna alle bomen en planten gedijen niet op een te natte standplaats. De wortels rotten dan weg. Gebrek aan water in het groeiseizoen zorgt voor stress. Bomen en planten stoppen met groeien en gaan dan in de overlevingsstand, wat ten koste gaat van de vruchtopbrengst en groeiremmingen en/of uitval geeft. Te kort aan zonlicht geeft een concurrentieslag en planten gaan dan ‘rekken naar het licht' De bladkleur wordt minder intens en vruchtdracht vermindert.

Wilt u een moestuin in combinatie met kruiden, leiperen, snoeren met appels, leivormen van druif, een pluktuintje,  een vlinderhoekje, een bessenhoek of een geurende klimroos langs een boog?  Zie een impressiefoto hiernaast. Een goed resultaat vraag om een goede voorbereiding en toewijding in de vorm van wekelijks onderhoud. Onkruid wieden, water geven, bemesten, begeleidings-snoei. Een bankje voor het koffiemoment mag dan zeker niet ontbreken.

5. Kleur en geur.

Belangrijke elementen in een tuin, boomgaard of voedselbos. (Bijna) niets kan de geur van een winterbloeiende toverhazelaar overtreffen op momenten dat er weinig leven in de natuur lijkt te zijn. Juist dan is er behoefte aan. Bloeispreiding is zeker een element om de tuin jaarrond aantrekkelijk te maken. Wintergroene elementen horen daar ook bij. De vogels kunnen dan heerlijk schuilen.

6. Kiest u voor een VOEDSELBOS ? 

Een voedselbos kent een heel andere sfeer. Een mix van vele bomen en planten, die er een onderlinge strijd van zullen maken om hun plekje te vinden en te behouden. Extensief in het onderhoud. Relatief lage opbrengst per boom of plant. Uitval hoort er bij. U bent blij met alles wat u kunt oogsten en u bent niet teleurgesteld als de oogst minder of nul is. U geniet van de zon en de schaduw. Grote onkruiden zoals brandnetels, bramen en distels deren u niet. U verwijdert ze of accepteert dat ze deel uit maken van het grote geheel. Ook brandnetels zijn een voedingsbron en schuilplaats voor veel dierlijke activiteit. U geniet van de wandeling en alles wat u daarbij ziet en ervaart. Bij een voedselbos hoort een bepaalde mindset.

7. Heb de juiste verwachting en kies uw favorieten!

Veel tuinliefhebbers beginnen vol enthousiasme met hun voedselbos. Immers dat kan ook op ‘arme en schrale’ grond.  Het woord ‘bos’ blijft hangen. In een bos gaat het vanzelf, dus hoe mooi is dat. Plant een paar piepkleine struikjes of boompjes en het oogsten kan al bijna beginnen. De praktijk blijkt anders te zijn. De aangeboden planten komen uit alle delen van de wereld en stellen HUN specifieke bodemeisen. Schrale en arme bosgrond past in vele gevallen niet. Het resultaat is uitval en/of groeiremmingen en het oogstmoment blijkt ver weg te zijn. (zie ook ons thema over de bodem. Een holistische kijk met nuchter kwekers/boerenverstand;  alles is met elkaar verbonden.)

8. Denk in mogelijkheden.

Indien er voldoende ruimte beschikbaar is kunt u denken aan een combinatie van diverse thema's. Alles is immers met elkaar verbonden. Laat uw leef-en siertuin overgaan in de boomgaard of een parkachtige tussenstuk waar gazon de ruimtelijke werking verzorgd. Gevolgd door een bosachtig achtergedeelte waarbij diverse thema's aan de orde komen.  Denk aan een besloten rhododendron bosgedeelte, een grote vliegden op een open plek. Een deel met bramen, frambozen en blauwe bessen,………..

Laat de beperking van anderen niet uw denken bepalen. Er is veel meer mogelijk dan u denkt.

9. Een aantal geschikte basisplanten voor een voedselbos.

Juglans Regia in vele soorten. Juglans Nigra.  Castanea (tamme kastanje) in soorten, Corylus (hazelnoot) in vele soorten. Rosa Rugosa, Rosa canina en Rosa arvensis (bosroos) geeft bloei, geur en bottelrozen. Bessen, doornloze bramen en frambozen zijn er in vele soorten. Malus domestica (appels in soorten) Tilia cordata. (bloesem en jong blad is geschikt voor gebruik). Prunus (steenvruchten) in vele soorten. Prunus domestica (pruim in soorten) is daarbij de meest succesvolle optie.

10. GOED GEVOEL?

Wilt u dat Ten Hoven een eetbare tuin of voedselbos voor u ontwerpt en realiseert?

Bovenstaande informatie maakt onze denkrichting duidelijk. Spreekt dat u aan dan zijn we een match, denken en dromen we in dezelfde richting, maar bewaak ik dat we wel met beide benen op de grond blijven staan en er een succes van maken.

Met de groeten van

Willem ten Hoven Sr.